KROMO INGGIL INGKANG BADHE KABUCAL: PENGENGET KAWULO MUDO

Dening: Santri PP. Miftahul Ulum Yahyawiyyah





Sakwijineng wekdal, kawulo dipun dhawuhi biyung ngagem telpon, “Nang, iki Ibu arep ngomong...”.
Saknaliko mboten kawulo galih wonten manah, kawulo mangsuli, “Opo bu...”
Lajeng ibu mboten ndawuhi langsung teng kulo nopo ingkang dados sejo penggalihipun. Ibu lajeng ngendikan, “Karo ibu iku dalem, punopo bu.. kromo inggile dinggo...”.

Deg, nembe keraos onten manah kawulo punopo ingkang dados perkawis wigatos meniko. Bilih onten ing zaman sak meniko katah sangat piyantun-piyantun jawi ingkang mboten mangertosi atawin mboten biyoso ngagem kromo inggil meniko. Tentu meniko saget ndadosaken bucalipun budoyo sahe. Kawulo westani dedawuhan ngagem kromo meniko sahe mergi mekaten. Sak pindah, kromo inggil meniko nedahaken unggah-ungguhipun lan adab prayugi poro kaneman dateng kesepahan. Sakhinggo enten sejenipun pundi ingkang langsung sepah lan pundi ingkang langkung nem.

Kaping kalih, kados ingkang dipun dhawuhaken deneng poro sepuh lan pegarepipun agami Islam bilih tondo-tondonipun piyantun solih injih saget ngurmati tiyang sepah kanti dedawuhan ingkang sahe tur alus. Malah mboten namung piyantun sepah kemawon. Piyantun ingkang enem atawin sak ngandapipun yuswo kito, sami ugi ingkang sampun simah atawin dereng. Ing pundi dedawuhan ingkang alus njeh ngagem kromo inggil meniko. Tondo bilih kromo inggil meniko dedawuhan ingkang alus njeh kito mangertosi piyambek bilih mboten enten ceriose piyantun ingkang nesu-nesu atawin guneman olo ngagem kromo inggil meniko. Utowo menawi enten njeh mboten katah.

Kaping tigonipun, bilih koromo inggil meniko kebanggaan kito tiyang Indonesia. Leluwihipun piyantun Jowo. Menawi kito mboten saget remen piyambak, mangke nasibipun kromo inggil bade kados kabudayan-kabudayan lintunipus. Kados kabudayan nari, nyanyi, wayang, batik lan dedawuhan lintunipun. Ing pundi menawi kito mboten pinter-pinter ngramut lan ngembangaken kabudayan sahe meniko, lajeng mangke onten tiyang monco atawin piyantun negoro lintu ingkang remen lajeng melajari lan ngembangaken budoyo sahe meniko, mangke kito nembe karaos bilih kabudayan meniko warisan luhur saking poro leluhur kito.

Ing pundi kabudayan kromo inggil meniko langkung agung menawi dipun bandingaken kalihan kabudayan-kabudayan lintunipun. Misalipun kabudayan nari meniko tasih dipun ungkit-ungkitaken atawin dipun poro-padu dateng kasepuhan agami lan lintunipun. Atages angsal nopo mboten menawi dipun kembangaken lan dipun lakoni dateng tiyang setri misalipun. Semanten ugi kabudayan alat nyanyi lan lintunipun. Ananging menawi kromo inggil meniko mboten enten kasepahan agami atawin piyantun ahli lintunipun ingkang mboten setuju menawi bade dipun kembangangaken. Niki cekap dados tondo bilih sahe sanget kabudayan boso kromo inggil ingkang kedah sanget kawulo lan panjenengan sedoyo cepengi. Langkung-langkung supados dipun ajaraken dateng anak-putu lan murid-murid zaman sak meniko ingkang tuntutan wekdal bade nggeser lan mbucali kabudayan kromo inggil meniko.



Sebab Budoyo Kromo Bade Kabucal
Wonten pinten-pinten alesan kengeng menopo kabudayan kromo inggil meniko mboten maleh dipun remeni kalihan kaneman-kaneman sak meniko. Sepindah, mergi kromo inggil dipun sebat-sebat mboten boso nasional. Ateges katah sangking rencang sanes Jawi ingkang mboten paham sejo lan artosipun boso meniko. Hinggo tiyang Jawi piyambak rumaos mboten sekeco menawi bade dedawuhan kalian piyantun lintu meniko. Alesan ingkang kados meniko saget dipun mangsuli bilih budoyo boso Kromo meniko kedah dipun uri-uri dumateng tiyang Jawi serasan. Supados kabudayan mboten ical. Ateges ngaten, menawi tiyang Jawi nembe bade dedawuhan kalian tiyang Jawi lintunipun, meniko kedah ngusahaaken supados ngagem kromo inggil. Lajeng menawi bade dedawuhan kalihan tiyang lintu, meniko nggeh kedah ngagem boso nasional atawin malah boso internasional. Sebab, boso meniko pancen mboten namung setunggil serasan. Kedah katah anggonipun lumatih boso werna-werni meniko. 

Kaping kalih, mergi kaneman sak meniko langkung remen kalihan kabudayan sangking Barat/Kilen. Milai sangking lagon-lagon, tetarian, wewayang atawin film lan lintu-lintunipun. Hinggo kaneman kasupen piyambak kalian kebudayan piyambak. Alesan meniko saget dipun mangsuli bilih kito angsal-angsal mawon menawi bade remen kaliyan kabudayan lintu. Ananging, sumonggo tetep nguri-nguri kabudayan piyambak. Kados piyanton bongso Cino soho Jepang. Meniko mboten nolak kalian kabudayan Kilen. Ananging piyambake injeh tetep nguri-nguri kabudayan piyambak. Tetep kiat boso Cino ugi Jepang onten ing negarinipun piyambak. Hinggo kekalihipun mboten ketilaran mongso soho pengarepipun babakan yotro atawin kenegerian. Niki nedahaken bilih saget-saget mawon nyepengi kabudayan piyambak kanti mboten katilaran bade remen kalihan kabudayan lintu.

Kaping tigonipun, alesanipun piyantun kaneman mboten remen malih kalihan boso Kromo inggil injeh meniko mboten mangertosi keginaanipun atawin faidah sangking boso meniko. Ateges mekaten, nalikanipun piyantun kaneman mboten rumaos wigatosipun kromo ugi mboten mangertosi keginaan boso kromo meniko bade kagem menopo, lajeng tiyang sepah ugi mboten ndawuhaken atawin medar sabdo babakan wigatosipun kromo meniko, sak mangke piyantun kaneman bade gadah pawertos bilih boso kromo meniko mboten wigatos malih. Hinggo poro kaneman mboten kerso malih ngudi ngilmu babakan boso kromo meniko. Ing tembe bakalipun piyantun kaneman bade keraos asing atawin longko banget kalihan kromo.

Solusinipun njeh kedah sedoyo piyantun, kawulo sepah atawin kaneman meniko kedah sadar melih. Amergi tasih katah piyantun sepah ingkang mboten keraos wigatos babakan kromo meniko. Malah ugi onten rencang ingkang dedawuhan kalihan kulo bilih nalikane piyambake bade ajar boso kromo dumateng tiyang sepah, romo atawin biyungipun meniko, kanti ngendikan kedik-kedik, kados boso njeh atawin mboten, meniko tiyang sepahipun malah dawuhan, “Mbok ora usah boso kromo karo bopo-ibu.. sek penting sahe ati lan perilakune.. masalah omongan gampil natane.”

Dawuh kados meniko nedahaken tiyang sepah mboten wigatos babakan kromo inggil. Pripun saget remen gadahi putro-putri ingkang sahe menawi mboten dipun toto anggenipun dedawuhan si lare meniko. Luwih-luwih, onten dawuh teng ayat al-Qur’an bilih dedawuho siro sedoyo kanti dedawuhan leres tur sahe, lajeng sak mangke Allah swt. bade ndadosaken leres ugi sahenipun tindak-tanduk kawulo lan panjenengan sedoyo (QS. Al-Ahzâb: 70-71).

Niki ayat nedahaken bilih penting sanget anggenipun kito migatosaken sanget dedawuhan lare-lare kanti sahe supados sak mangke bade dipun toto kalihan Allah swt. punopo ingkang dados tindak-tanduk linampahan sedoyo kaneman kulo lan panjenengan. Mugi-mugi mawon kanti dedawuhan kedik meniko saget nambahi semangat atawin kekarepan sedoyo piyantun Jawi supados kerso nguri-nguri kabudayan boso Kromo inggil meniko. Amin.